Afscheidssymposium Jan Bosman: ‘Solidair met vluchtelingen’
Wat betekent het om solidair te zijn met vluchtelingen? Die vraag stond centraal op het symposium bij het afscheid van Jan Bosman als teamleider van Solidair Friesland, vrijdagmiddag 15 september in Joure.
Klik hier voor een uitgebreid fotoverslag
Twee sprekers waren uitgenodigd om, vanuit hun eigen ervaringen, een antwoord op die vraag te geven: Ellen de Bruin, projectmanager sociale innovatie en inclusie bij hogeschool NHL Stenden en Roos Ykema, oprichter en directeur van de stichting MiGreat.
Fries verzet
De Bruin schetste hoe het klimaat in Nederland verhardde, sinds zij zelf zo’n dertig jaar geleden voor Vluchtelingenwerk actief werd. In die beginperiode werden ze regelmatig gebeld door de NS, vertelde ze. “Er staat hier een vluchteling op het station, kunnen jullie die ophalen?”
Speciaal voor dit doel waren in het kantoor in de Grote Kerkstraat, als tijdelijke voorziening, een slaapkamer en een douche ingericht. Toen de vluchtelingenstroom toenam, verrezen er massaal azc’s, tot er rond de eeuwwisseling een omslag kwam in het overheidsbeleid en uitgeprocedeerden op straat kwamen te staan.
In Friesland is het verzet tegen dat beleid altijd sterk geweest en dat zorgde voor ongekende mogelijkheden. Maar wat er nu in Ter Apel gebeurt, stemt haar verdrietig. “Vluchtelingen blijven komen, dat is de realiteit waarin we zitten”, stelde ze. “We zullen een andere oplossing moeten vinden.”
Vrije migratie
Die oplossing wist Ykema wel. “Wij dromen van vrije migratie”, verklaarde de directeur van MiGreat. “Dat is de enige manier om echt een wereld te bouwen waar enigszins rechtvaardigheid is.” Ons grensbeleid beschouwt zij als een vorm van apartheid. “Er wordt onderscheid gemaakt tussen eerste- en tweederangs mensen. Maar wie zijn wij eigenlijk om mensen tegen te houden?”
Geëmotioneerd vertelde de geboren Friezin over haar ervaringen met vluchtelingen in Moria, Bosnië en Ter Apel. Ze zag met eigen ogen hoe aan de Europese grenzen, in Bosnië, “op mensen werd gejaagd”. “Daar ben ik tot de conclusie gekomen dat liefdadigheid niet genoeg is.”
Solidariteit, aldus Ykema, is iets anders. “Solidariteit betekent dat we iets van onszelf opgeven. Het enige wat we hoeven te doen is, in die mens een medemens herkennen. En die mens gelijkwaardig behandelen.”
In workshops konden de aanwezigen verder praten met De Bruin en Ykema. Ook waren er workshops met SF-teamleden Caroline Doelman en Marina Ghattas over respectievelijk het netwerk nieuwkomers en het project friend4friend, en met Gerard Moorman van de Laudato Si’ Alliantie Nederland over de zorg voor de schepping.
Staande ovatie
Na de pauze was het tijd voor het afscheid van Jan Bosman, die samen met zijn gezin met een staande ovatie werd onthaald. Eerst werd hij toegezongen door het koor Asuka/All for One onder leiding van Basile Maneka, waarna voorzitter Anna Teuben het woord aan oud-voorzitter Loek Punt gaf voor een afscheidsrede.
Die blikte kort terug op “een heel bijzondere loopbaan van een heel bijzondere man” en liet vervolgens videobeelden zien waarin een aantal collega’s en prominenten dat beeld bevestigden, onder wie de bisschoppen Ron van den Hout en Gerard de Korte en Commissaris van de Koning Arno Brok.
Daarna kwamen de cadeaus: een olijfboom met wensen van de aanwezigen, een vredeskaars, een vredesfonds waarvoor al ruim 9000 euro was toegezegd, een cadeaubon voor Jans hobby fotografie en – als grote verrassing – een vergulde Pater Grasveldpenning.
Een stukje meelopen
Het slotwoord was uiteraard aan de pensionaris zelf, die de aanwezigen bedankte. “Solidair was mijn werk en een deel van mijn leven. Daarom heb ik ook jullie ontmoet, heb ik een stukje meegelopen met jullie en met SF en hebben we er samen iets van gemaakt. En soms konden we samen iets in gang zetten en iets van het visioen ervaren.”
Er zijn voor anderen, juist ook voor de mensen aan de onderkant, dat was en is nog steeds heel hard nodig, stelde hij. “Nu meer dan ooit. En wie weet is de tijd nu rijp. Geef mij de zielen, zei Don Bosco. De zielen zijn er al en er zijn er vast nog veel te winnen. Ruimte genoeg.”
Met een lichtje voor iedereen – een kaarsje in een Jakobschelp – en een applaus voor iedereen verliet hij het podium. “Het was goed bij jullie. Het ga jullie goed. Wees elkaar tot maatje.”
